Karnıyarık Otu :

Karnıyarık Otu (Plantago asiatica), Sinirli Ot türlerinden olan büyük yapraklı sinirli otun yaprakları oval biçimli, kısa saplı, kenarları dişli veya dalgalıdır. Çiçekleri grimsi veya esmer, kırmızı renklidir. 10-50 cm yüksekliğindeki bu türler çok yıllık ve otsu bitkilerdir. Çiçekleri küçük ve 4 parçalı olup, gövdenin ucunda başak şeklinde toplanmışlardır.

Dünyanın birçok ülkesinde salata olarak da tüketilen bu bitki, birçok rahatsızlığa da iyi geldiği görülmektedir. 

Karnıyarık otu, bünyesinde, Beta-karoten, kalsiyum ve askorbik asit (C vitamini), allantion, apigenin, aucubin, baicalein, linoleic acid, oleanolic acid, sorbitol ve tannin gibi bileşenleri içermektedir.

Kurutulmuş olgun tohumları 2-3 mm uzunlukta, esmer veya koyu esmer renkli, kayık biçiminde, tatsız ve kokusuz taneler olup, % 30’a varan oranlarda müsilaj (mucilage) maddeler içerdiği saptanmıştır. 

Karnıyarık otunun faydalarından, Ülkemiz geleneksel tıbbında yararlanılmakla birlikte, Çin geleneksel tıbbı ve Hindistan geleneksel tıbbında da yararlanılmaktadır.

Karnıyarık otunun meyvesinde, oldukça yüksek oranda lif bulunmaktadır. Bu nedenle, karnıyarık otunun faydaları arasında, kronikleşen kabızın tedavisinin sayıldığı görülmektedir.

Anal fissür tedavisi, ve hemoroit tedavisi ile, bu problemlerden dolayı ameliyat olan kişilerin ameliyat sonrası yaşam sürecinde de karnıyarık otunun faydalarından yararlanmaları önerilmektedir.

Bunun nedeni, karnıyarık otunun, dışkıyı yumuşatma ve bağırsaklardan geçişini kolaylaştırma etkisinden kaynaklanmaktadır.

Karnıyarık otunun faydaları arasında, huzursuz bağırsak sendromu ve ishal tedavisinin de yer aldığı belirtilmelidir.

Karnıyarık otunun bağırsaklardan geçerken, bağırsaktaki sıvıyı emdiği, ve bu sayede, bağırsakların katılığının olması gereken seviyeye geldiği, bu sayede de ishal tedavisinin olanaklı olduğu bilinmelidir.

Karnıyarık otunun faydaları arasında yer alan diğer etki ise, kalp ve damar hastalıklarının riskini azaltmasıdır.

Karnıyarık otu, vücuttaki doymuş yağ oranını düşürür, dolayısı ile kötü kolesterolün düşürülmesi ve buna bağlı olarak da kalp ve damar hastalıklarının riskinin azaltılması olanaklı hale gelmektedir.

Karnıyarık otunun faydalarına bakmaya devam ettiğimizde, insülin dengesini sağlamasından dolayı Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılması, bağırsak ülseri, ve mide ülseri tedavisinde kullanılması gibi etkilerden de söz edilmektedir. 

Diyet için mükemmel bir yardımcı olduğu bilinmektedir.

Zayıflamaya da katkısı olan bitki, tokluk hissinin uzun süreli korunmasını sağlamakta olup, yiyeceklerin bağırsaklardan daha uzun sürede atılmasını olanaklı hale getirmektedir.

Bundan dolayı, karnıyarık otunun diyet listelerinde de kullanıldığı görülmektedir.

Yemeklerden yarım veya 1 saat önce alındığında tokluk hissi vererek açlığı azaltan, sindirimi artıran ve kişinin kilo vermesine yardımcı olan bir diğer anlamda zayıflatıcı özelliği olan bir bitki olup, kullananların düzenli öğünlerinde daha az yemek yemesini sağlamaktadır.

Bu bitkinin tohumları, kandaki yüksek kolesterol ve trigliserid seviyesini düşürmek için kullanılır ve kan şekerini ayarlar. Yapılan araştırmalar karnıyarık otu tohumlarının yüksek yoğunluklu lipoprotein kolesterolü (HDL-Faydalı kolesterol) düzeylerini etkilemeden toplam kolesterol düzeyini düşürebildiğini göstermiştir.

Karnıyarık otu (Sinirliot) tohumlarının laksatif etkisi, kabuğunun suyla temas ettiğinde kabarmasından kaynaklanmaktadır. Mideye ulaştığında 40-50 kat genişler ve bağırsakların çalışmasına yardım eden bir madde (Raghage) salgılar.

Bu jelatine benzer bir kütle oluşturur ve dışkıyı yumuşak bir hale getirir. Sinirliot tohumundan elde edilen çözünebilir lifler, buğday kepeği gibi çözünemeyen liflerden büyük farlılıklar gösterirler. Su ile temas edince, çözünebilir lifler sünger gibi emici hale gelir, yumuşar ve normal hacminin birkaç katı hacme ulaşır. Böylelikle kişi tokluk hissi hisseder.

Çözünebilir lifler, dışkı ağırlığını arttırır ve genel olarak dışkının vücuttan atımını hızlandırır. Diğer laksatifler (müsilajlar) gibi bağımlılık yapma riski yoktur. Liflerin yapısı bağırsak duvarlarının temizlenmesine yardımcı olur. Kalın bağırsağın kıvrım ve oyuklarına sıkışmış olan artık maddeleri parçalar ve yüzeyinde kaygan bir film tabakası oluşturur. Böylece atık maddelerin hareketini ve atılmasını kolaylaştırır.

Yapılan gözlemsel araştırmalarda Karnıyarık Otu (sinirliot) tohumlarının, az lif alımı, az hareket, sürekli oturarak çalışma gibi şartlara bağlı kabızlığı ortadan kaldırabildiği görülmüştür.

Çözünebilir lifler dışkının fazla sıvısını içine çekme özelliğinden dolayı ishali önler.

Sinirliot tohumlarının en önemli özelliklerinden biri bağırsakları toksin maddelerden temizlemesidir.

Çözünebilir lifler, mantarların, zararlı bakterilerin, sindirilememiş besinlerin, gazlar ve fazla laktik asit gibi maddelerin ve birçok zararlı kimyasalların vücuttan kolaylıkla atılmasını sağlarlar. 

Karnıyarık otunun faydaları arasında bağırsak kanseri, yani kolon kanseri riskini azaltan etkisinden de söz etmek gerekir. Çünkü karnıyarık otu, kalın bağırsaklarda bulunan toksinleri emer ve bu sayede vücuttaki zararlı maddelerin vücuttan atılımını kolaylaştırır.

Karnıyarık Otu (Sinirli ot) tohumlarını, gıda takviyesi olarak, günde 2 defa 1 bardak su ile birlikte, aç karına 1veya 2 kapsül olarak kullanılmaktadır.